We turen al ons hele leven naar rood, oranje en groen, maar het stoplicht krijgt mogelijk gezelschap van een vierde kleur: wit. Niet om je te pesten met extra regels, maar om verkeer slimmer te laten doorrollen als zelfrijdende auto’s steeds vaker in de rij staan.
De vraag is: wat lost zo’n extra signaal op en hoe werkt het zonder chaos te veroorzaken? Het is relevant omdat kruispunten de plekken zijn waar we het vaakst stilstaan, tijd verliezen en brandstof verspillen.
In deze blog lees je wat onderzoekers voorstellen, wat die white phase inhoudt en waarom dit idee nog niet morgen op jouw route verschijnt.
Wat is de white phase?
Onderzoekers van North Carolina State University werken aan een verkeerssysteem waarin een white phase wordt toegevoegd aan het stoplicht. Dat witte licht geeft geen nieuwe regel voor jou als bestuurder; het is een andere soort aanwijzing.
Wanneer voldoende zelfrijdende voertuigen bij het kruispunt staan, schakelt die witte fase in. In die stand nemen autonome auto’s feitelijk het ritme van de doorstroming over, terwijl jij als bestuurder van een niet-zelfrijdende auto vooral één taak hebt: de auto vóór je volgen.
Het lijkt op meer kleuren, maar het doel is juist minder gedoe voor jou op drukke punten. Het verkeerslicht fungeert dan als schakelaar die aangeeft dat de slimme stoet het tempo bepaalt.
Hoe voertuigen samenwerken
Tijdens de white phase wisselen autonome voertuigen gegevens met elkaar uit, zoals snelheid en richting. Zo ontstaat er een gezamenlijke inschatting van wat veilig en soepel is op het kruispunt.
Die afstemming voorkomt onnodig stoppen en abrupte acceleraties. Menselijke bestuurders hoeven in deze fase niet zelf te raden wat het plan is.
Je acteert op het tempo van de rij die al met elkaar ‘praat’. Zie het als aansluiten bij een goed geoliede file die ineens geen file meer blijkt te zijn. Minder twijfel, minder getoeter en een voorspelbare flow.
Waarom een vierde kleur bij het stoplicht?
Drukke kruispunten zijn vaak flessenhalzen waar seconden zich opstapelen tot minuten. De vierde kleur aan het stoplicht is niet bedoeld om je te laten nadenken over weer een extra betekenis, maar om je juist werk uit handen te nemen. Het witte signaal betekent: volg de doorgaande stroom van de autonome auto’s.
Dat ene extra licht maakt zichtbaar dat de regie tijdelijk bij de techniek ligt. Het is dus geen permanente verandering, maar een fase die alleen verschijnt als er genoeg zelfrijdende auto’s aanwezig zijn. Is die kritieke massa er niet, dan blijft het een klassiek spel tussen rood, oranje en groen.
Wat leveren simulaties op?
Volgens simulaties kan de white phase de wachttijd bij verkeerslichten drastisch verminderen, tot wel vierennegentig procent.
Dat is alsof de pauzeknop bij het kruispunt bijna niet meer wordt ingedrukt. Daarnaast bleek de totale doorstroming in de simulaties bijna negenennegentig procent te verbeteren.
Minder stilstand heeft een prettig bijeffect: minder frustratie én minder verspilling van brandstof door onnodig starten en stoppen.
Wat betekent dit voor jou?
Rijden in zo’n white phase voelt niet ingewikkeld. Je kijkt naar het witte licht, checkt de stroom en schuift mee in het tempo van de auto voor je.
Geen eigen timing bepalen, geen gokwerk over wie eerst mag. Het systeem helpt je om soepel door te rijden zonder extra knoppen of apps.
Klinkt simpel, maar de winst zit vooral in het feit dat iedereen hetzelfde doet. Als de autonome rij precies weet wat de groep gaat doen, hoeven mensen niet tussendoor te improviseren. Minder twijfel is in het verkeer vaak het halve werk.
Grenzen en realiteit nu
Voordat je morgen een wit lampje ziet oplichten in jouw wijk, even terug naar de realiteit. Volledig autonome auto’s zijn op de openbare weg nog niet de norm, en in veel landen zelfs niet toegestaan.
Dat maakt de white phase op korte termijn vooral een vooruitblik. Bovendien moet de bestaande verkeersinfrastructuur mee.
Naar schatting zou driekwart van de systemen aangepast of vervangen moeten worden voordat zo’n extra fase überhaupt inzetbaar is. Het idee is dus technisch slim, maar praktisch nog een flinke verbouwing.
De rol van zelfrijdende auto’s
De kern van het plan is dat autonome voertuigen samen beslissen wat het beste moment is om te rijden of te wachten. Dat doen ze niet op gevoel, maar op basis van gedeelde data. Het resultaat is een soort coördinatie die mensen niet altijd even strak kunnen volhouden, zeker niet tijdens spitsstress.
Zodra genoeg zelfrijdende auto’s opduiken bij het kruispunt, krijgt de white phase zin. Is die groep te klein, dan blijft het bij het traditionele stoplichtregime. Het systeem is dus ontworpen voor een toekomst waarin autonome auto’s vaker in het straatbeeld verschijnen.
Wat levert het de stad op?
Als kruispunten sneller doorlopen, kan een hele wijk of regio daar profijt van hebben. Minder wachten betekent meer ritme in de rest van de route.
Dat tikt aan op drukke assen waar minutenverlies snel oploopt. Daarbij werkt een consistente stroom als een domino-effect: één efficiënter kruispunt maakt het volgende ook voorspelbaarder.
Je voelt het aan je hartslag en ziet het aan de tankmeter. Minder remmen, minder optrekken, meer doorrijden.
Wat zie je als bestuurder?
Staat het witte licht aan, dan volg je de groep. Het werkt als een duidelijk seintje dat de autonome auto’s het verkeersballet coördineren. Jij hoeft alleen aan te sluiten en het tempo aan te houden, zoals in een soepel rijdende colonne.
Geen witte fase zichtbaar? Dan blijft alles zoals je gewend bent met rood, oranje en groen. Het systeem schakelt dus tussen klassiek en slim, afhankelijk van de mix voertuigen die voor het licht staat.
Wanneer gaan we dit merken?
Dat is de hamvraag. De onderzoekers laten met simulaties zien dat het kán werken en zelfs spectaculair veel tijd kan besparen.
Maar tussen model en straat zit een wereld van regelgeving, techniek en aanpassingen aan bestaande installaties. Zie het daarom als een voorproefje van wat mogelijk is als autonome auto’s gemeengoed worden.
Het stoplicht blijft bestaan, maar krijgt er in sommige situaties een extra fase bij die vooral bedoeld is voor ons, de bestuurders die zelf nog sturen.
Wat jij nu al kunt doen
Je hoeft niet te wachten op een wit lampje om slimmer door kruispunten te komen. Houd afstand, anticipeer op de stoet en laat je niet verrassen door abrupt stoppen. Wie vloeiend rijdt, helpt de groep – met of zonder autonome buren.
En als je straks wél zo’n white phase tegenkomt, dan is de opdracht simpel: kijk, volg en laat het systeem de zware denkarbeid doen. Een deal die minder voelt als dwang en meer als gemak.
FAQ
Wat is de white phase bij een stoplicht?
De white phase is een voorgestelde extra fase met een wit licht waarbij zelfrijdende auto’s onderling de doorstroming op een kruispunt coördineren, terwijl menselijke bestuurders de auto voor zich volgen.
Waarom willen onderzoekers een vierde kleur toevoegen aan het stoplicht?
Het doel is om wachttijden te verkorten en de doorstroming te verbeteren wanneer er genoeg autonome voertuigen aanwezig zijn, zonder het verkeer voor mensen complexer te maken.
Hoeveel beter wordt het verkeer volgens simulaties?
In simulaties daalde de wachttijd tot wel vierennegentig procent en steeg de algehele doorstroming bijna tot negenennegentig procent, wat in theorie minder files en minder brandstofverbruik betekent.
Wanneer zien we die witte fase in het straatbeeld?
Nog niet snel, omdat volledig autonome voertuigen voorlopig niet op de openbare weg zijn toegestaan en een groot deel van de verkeersinfrastructuur eerst moet worden aangepast.
Wat moet ik als bestuurder doen bij een wit licht?
Bij een wit licht volg je simpelweg het tempo van de rij voor je, omdat de autonome auto’s de doorstroming op dat moment afstemmen en jij daarin meebeweegt.
Bron: North Carolina State University
