Rijden onder invloed is geen randverschijnsel meer; het tikt voelbaar door in de statistieken en op de weg. Wie denkt dat het bij een tweede keer nog wel losloopt, komt bedrogen uit: het aantal rijbewijzen dat dan moet worden ingeleverd, stijgt merkbaar. Dat is niet alleen een juridisch probleem; het beïnvloedt je mobiliteit, werk en vrijheid.
Waarom deze trend gaande is en wat hierachter schuilgaat, nemen we onder de loep. Je krijgt helderheid over de cijfers, de regels en wat dit in de praktijk betekent voor iedereen die zich met verkeer bezighoudt.
Cijfers over rijden onder invloed
Dat de lijn omhoog wijst, staat vast: tussen 2019 en nu nam het aantal inleveringen van rijbewijzen na herhaling met twintig procent toe. In 2024 moesten 1.538 bestuurders hun rijbewijs inleveren, tegenover 1.280 in 2019.
Het gaat specifiek om mensen die binnen vijf jaar voor de tweede keer met een aanzienlijke hoeveelheid alcohol of drugs reden. Dat is niet een beetje te veel; de grens ligt hoog genoeg om als ernstig te gelden.
De periode 2020 tot en met 2022 laat juist lagere aantallen zien: 1.068, 1.038 en 1.171. Dat geeft een schijn van daling, maar die krijgt volgens het Openbaar Ministerie vooral context door corona.
Door minder zittingen in die jaren werden minder zaken onherroepelijk, en dat drukt de cijfers tijdelijk omlaag.
Wanneer moet je rijbewijs eruit
De regel is eenvoudig: ga je binnen vijf jaar voor de tweede keer in de fout met alcohol of drugs, dan kan inleveren volgen. De lat voor alcohol ligt bij een promillage van minimaal 1,3.
Voor drugs is er per middel een drempelhoeveelheid die bepaalt wanneer je eroverheen zit. Het draait dus niet om een slokje of een enkel restje; het gaat om duidelijke overschrijdingen.
Die drempels zijn er niet voor niets. Bij een promillage van 1 is de ongevalskans vier keer hoger.
Schiet je door naar 1,5, dan loopt het risico op een crash op tot twintig keer. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om te snappen wat dat betekent voor jou, je passagiers en iedereen naast je op de rijstrook.
Waarom die opleving zichtbaar is
Dat 2024 hoger uitkomt dan 2019, laat zien dat het probleem niet uitdooft. De herstelde rechtsgang na corona speelt mee, omdat zaken sneller definitief worden.
Daardoor komen beslissingen die eerder bleven hangen, nu wel tot een einde. Het beeld: wat eerst vertraagd was, stroomt nu door.
Er is ook een menselijke factor: onderschatting. Veel bestuurders denken het wel te kunnen inschatten na een feestje of een lange avond.
Maar het lichaam rekent anders dan je gevoel. Wie zichzelf overschat, komt sneller met de regels in botsing dan hem of haar lief is.
Alcohol, drugs en drempels
Bij alcohol is er weinig discussie over de effecten op reactietijd en beoordelingsvermogen. Een promillage van 1 maakt een rit al vier keer riskanter; dat is niet iets om weg te wuiven.
Wie denkt dat ervaring dat compenseert, houdt zichzelf voor de gek.
Voor drugs is de wet concreet met grenswaarden per soort. Ga je daar overheen, dan wordt het net zo hard meegenomen als bij alcohol.
De mix van middelen vergroot de risico’s, maar ook enkelvoudig gebruik kan je rijbewijs in gevaar brengen wanneer je herhaaldelijk wordt gepakt.
Corona-jaren in perspectief
De jaren 2020, 2021 en 2022 laten lagere aantallen zien, maar de verklaring ligt buiten het verkeer. Minder zittingen zorgden voor minder onherroepelijke uitspraken.
Het Openbaar Ministerie koppelt die dip aan de pandemie, niet aan veiliger rijgedrag.
Met de rechtsgang op de normale snelheid ontstaat in 2024 een duidelijker beeld. Daardoor valt de toename van twintig procent in de gehele periode 2019 tot nu extra op.
De lijn is dus minder een schokgolf en meer een optelsom van uitgestelde en actuele zaken.
Wat dit betekent voor jou
Een rijbewijs kwijtraken na herhaling is een ingreep in je dagelijks leven. Woon-werkverkeer, gezinslogistiek, spontane ritten: alles verandert.
Het voelt alsof je auto ineens op slot staat terwijl de sleutels nog op tafel liggen. Niet fijn, en vaak vermijdbaar.
Daar komt nog iets bij: je reputatie op de weg en bij verzekeraars krijgt een deuk. Het is niet alleen het juridische traject, maar ook de nasleep in kosten en gedoe die je liever voorkomt.
Een tweede keer is simpelweg geen tweede kans.
Slimme keuzes in de praktijk
Je kunt het jezelf gemakkelijker maken door vooraf een plan te hebben. Zeker als er drank of feestplannen in het spel zijn, regel je vervoer vooraf.
Niet achteraf bedenken hoe je thuiskomt, maar eerder al een veilige optie klaarzetten. Zo haal je de twijfel uit het moment zelf.
Een extra reality check: rusten of ‘even wachten’ helpt niet altijd, want wat je lichaam nog afbreekt, is niet wat je gevoel zegt.
De wettelijke drempels blijven je harde meetlat. Wie gaat rijden terwijl die grens nog niet weg is, gokt met zijn rijbewijs.
Wat de cijfers ons leren
De groei van 1.280 naar 1.538 inleveringen tussen 2019 en 2024 is meer dan een grafiek. Het illustreert dat handhaving en beoordeling consequent doorpakken.
Het Openbaar Ministerie heeft geen vaag signaal afgegeven, maar bevestigde deze ontwikkeling op basis van opgevraagde data.
Voor jou betekent het dat ‘het zal wel loslopen’ geen strategie is. De ruimte voor interpretatie is klein wanneer de grenswaarden zijn overschreden en je eerder al in de fout ging.
Herhaling zet de deur open naar inleveren, punt.
Zo blijf je uit de gevarenzone
Wil je geen discussie met jezelf op de parkeerplaats na middernacht, dan regel je vooraf alternatieven. Dat begint bij een eerlijke inschatting: ga je drinken of zijn er middelen in het spel, dan is sturen simpelweg niet aan de orde.
Klaar.
Vergeet ook niet dat ‘alleen een kort ritje’ net zo goed telt. De risico’s veranderen niet door de lengte van de route.
Het gaat om je staat achter het stuur, niet om de kilometers op de teller.
Korte reality check voor onderweg
- Denk je dat je nog net kunt rijden? Dan is dat meestal je signaal om niet te gaan.
- Is het de tweede keer in vijf jaar? De kans dat je je rijbewijs moet inleveren is reëel.
- Voor alcohol geldt minimaal 1,3 promillage als grens in dit kader, voor drugs zijn per soort vaste waarden van kracht.
Wat je vandaag kunt doen
- Plan je terugreis als je weet dat er alcohol of drugs in beeld komen.
- Spreek af met vrienden wie nuchter blijft en rijdt, wissel dit af.
- Kies voor een taxi of openbaar vervoer als je twijfelt; twijfel is je rode vlag.
FAQ
Wat betekent rijden onder invloed precies bij deze cijfers?
Het gaat om bestuurders die binnen vijf jaar voor de tweede keer rijden met een aanzienlijke hoeveelheid alcohol of drugs in het lichaam. Voor alcohol ligt de grens in dit kader bij minimaal 1,3 promillage en voor drugs gelden drempelhoeveelheden per soort.
Waarom zijn de aantallen tussen 2020 en 2022 lager?
Volgens het Openbaar Ministerie kwam dat door corona, waardoor minder zittingen plaatsvonden. Minder zittingen zorgden voor minder onherroepelijke zaken, wat tijdelijk de aantallen drukte.
Hoe groot is de stijging sinds 2019?
Tussen 2019 en nu steeg het aantal inleveringen van rijbewijzen na herhaling met twintig procent. In aantallen betekent dit een stijging van 1.280 in 2019 naar 1.538 in 2024.
Hoeveel groter is het risico bij alcohol op een ongeval?
Bij een promillage van 1 is de kans op een ongeval vier keer hoger. Bij 1,5 wordt het risico twintig keer groter, zoals beschreven door kenniscentrum Jellinek.
Wanneer moet je het rijbewijs inleveren na herhaling?
Wie binnen vijf jaar opnieuw wordt betrapt met een forse overschrijding van alcohol of drugs, kan zijn rijbewijs moeten inleveren. De wettelijke drempels bepalen of je daaroverheen zit en het Openbaar Ministerie handelt die zaken af.
Bron: EenVandaag
