Invoering van rekeningrijden duikt om de paar jaar weer op, en telkens denk je: gaat het nu gebeuren of niet? De vraag blijft hangen bij automobilisten die simpelweg willen weten wat er straks op de mat valt. Dat het onderwerp oplaait, komt door een nieuwe politieke zet, en die raakt iedereen met een kenteken.
In deze blog lees je waarom rekeningrijden opnieuw nadrukkelijk in beeld is, wie eraan trekt en wat er in de weg zit. Handig als je wilt snappen waar de discussies over gaan en welke keuzes er voor je liggen.
Waarom rekeningrijden opnieuw speelt
Rekeningrijden staat niet voor het eerst op de agenda; er wordt al jaren over gesproken als alternatief voor de huidige motorrijtuigenbelasting. Die belasting reken je maandelijks of per kwartaal af, op basis van het gewicht van je auto en de brandstofsoort.
Dat systeem is overzichtelijk voor de Belastingdienst, maar wringt, zeker nu er auto’s bijkomen die zwaarder zijn door accupakketten. Om dat te verzachten geldt nu tijdelijk een korting voor elektrische modellen.
Die korting klinkt prettig, maar is volgens het demissionaire kabinet niet vol te houden en bovendien ingewikkeld. De constatering was eerder dit jaar al: zo doorgaan is geen duurzame route.
Toch lagen er op dat moment geen concrete plannen om het om te gooien. Sterker nog, het idee om per kilometer af te rekenen verdween toen officieel van tafel. En precies daar komt de recente politieke beweging om de hoek kijken.
Wat D66 en CDA precies bepleiten
In een zogenoemd startdocument, gepresenteerd door Rob Jetten (D66), Henri Bontenbal (CDA) en informateur Sybrand Buma, staat een duidelijke voorkeur voor een variant van rekeningrijden.
Het gaat om een systeem waarbij je betaalt per gereden kilometer, met daarbovenop een toeslag voor rijden in de spits. Dat sluit aan bij wat D66 en CDA eerder al in hun partijprogramma’s schreven.
Belangrijk detail: dit document fungeert als vertrekpunt, niet als eindstation. Er is nog geen nieuw kabinet dat dit direct kan doorvoeren.
Zie het als de eerste schets waar later over wordt onderhandeld. Maar het signaal is helder: beide partijen willen het onderwerp op de formatietafel houden.
Wat verandert er ten opzichte van de mrb
Het huidige mrb-stelsel kijkt naar auto en gewichtsklasse, los van hoeveel je rijdt. Bij rekeningrijden verschuift de basis naar gebruik: wie meer kilometers maakt, betaalt meer.
Dat kan eerlijker voelen voor wie weinig rijdt, maar het legt ook nadruk op kilometers die je niet kunt vermijden. De extra heffing voor spitsuren voegt daar nog een keuze aan toe: nu rijden of later?
De tijdelijke korting voor elektrische auto’s laat zien dat het bestaande systeem onder spanning staat. Het is een pleister die niet eeuwig blijft zitten, zo werd eerder al geoordeeld.
Een gebruiksafhankelijke aanpak wordt dan aantrekkelijker, zeker als de mix aan aandrijflijnen verandert. Het startdocument plaatst die richting duidelijk op de agenda.
Spitsheffing als extra prikkel
Betalen per kilometer is de basis, maar het document noemt ook een opslag voor rijden tijdens drukke tijden. De gedachte is eenvoudig: wie op piekmomenten de weg pakt, draagt extra bij.
Dat kan gedrag sturen, maar roept ook vragen op over mensen die niet anders kunnen. De praktische kant – wanneer is het precies spits en hoe wordt geregistreerd – staat nog niet vast.
Voor automobilisten is vooral relevant dat zo’n tarief dynamischer voelt dan een vaste aanslag. Je ritplanning krijgt letterlijk een prijskaartje per tijdvak. Dat is even slikken, zeker als jouw werktijden vastliggen. Tegelijk geeft het ruimte aan wie flexibel is en buiten de piek kan rijden.
Politieke status: nog geen deal
Hoewel D66 en CDA opschuiven richting rekeningrijden, is er nog geen akkoord. Het startdocument is een beginpunt voor gesprekken met andere partijen.
Het blijft dus afwachten of er voldoende steun komt om dit daadwerkelijk uit te werken. Zonder kabinet geen wetgeving, en zonder wetgeving verandert er voor jou nog niets.
Dat maakt het landschap momenteel dubbel: er is momentum, maar ook onzekerheid. Voorstanders zien een kans om het systeem te moderniseren. Tegenstanders zullen vragen naar uitvoerbaarheid en betaalbaarheid. De komende onderhandelingen bepalen welke richting het opgaat.
Wat jij nu al kunt onthouden
Rekeningrijden draait om gebruik, niet om het hebben van een auto. Dat is voor veel lezers de belangrijkste verschuiving om in je achterhoofd te houden.
Rijd je weinig, dan kan dit gunstiger uitpakken dan een vaste mrb. Rijd je veel of vooral in de spits, dan wordt het waarschijnlijk duurder dan je gewend bent.
De huidige tijdelijke korting voor elektrische auto’s markeert vooral dat het oude stelsel kraakt. Er is behoefte aan iets dat minder lapwerk vraagt. Het startdocument laat zien welke knoppen partijen willen bedienen: kilometers en tijdstippen. Hoe hard daaraan gedraaid wordt, is onderwerp van onderhandeling.
Hoe past dit in de grotere trend
Al jaren wordt gezocht naar manieren om verkeer en belastingheffing beter te laten aansluiten op werkelijkheid en gedrag.
De verschuiving naar elektrische auto’s maakt het vraagstuk urgenter. Gewicht en brandstofsoort vertellen niet het hele verhaal meer. Een tarief per kilometer pakt precies die verandering op.
Dat het eerdere plan voor kilometerheffing van tafel ging, laat zien dat draagvlak geen vanzelfsprekendheid is. Politiek kan draaien, soms snel, soms traag. Het huidige signaal van D66 en CDA is een nieuwe slinger aan het stuur. Of de rest meebeweegt, moet blijken.
Wat staat vast en wat niet
Vast staat dat D66 en CDA graag een variant van rekeningrijden invoeren, inclusief een opslag in de spits. Vast staat ook dat dit in lijn is met hun eigen partijprogramma’s.
Niet vast staat hoe de tarieven worden berekend, wie precies wat betaalt en wanneer het ingaat. En ook niet welke techniek nodig is voor registratie en controle.
Voor jou betekent dat: nog geen directe actie, wel opletten. Zodra een formatie rond is, kan dit onderwerp snel verder worden ingevuld. Tot die tijd is het vooral zinnig om je eigen rijpatroon te kennen. Dan zie je meteen wat een verschuiving van vast naar variabel voor jou zou kunnen doen.
Praktische vragen om jezelf te stellen
– Rij ik vooral korte afstanden of maak ik veel kilometers per jaar?
– Ben ik gebonden aan spitsuren of kan ik schuiven met mijn tijden?
– Hoeveel betaal ik nu aan mrb en wat zou een gebruikstarief voor mij kunnen betekenen?
Als je die drie vragen beantwoordt, heb je een eerste indicatie van je eigen positie. Zie het als een persoonlijke reality check. Niet om nu al je auto te verkopen, wel om niet verrast te worden. Wie zijn rijgedrag kent, kan straks sneller schakelen.
Citaten uit het politieke kamp
”Het startdocument is een startpunt,” is de essentie waarmee D66 en CDA het gesprek ingaan. Daar zit meteen de relativering in: het is nog geen wet.
Tegelijk klinkt in het document duidelijk de wens door om betalen per kilometer, met een spitscomponent, serieus uit te werken. Dat is meer dan een losse gedachte, maar minder dan een definitief besluit.
Veel automobilisten zullen denken: daar gaan we weer. Begrijpelijk, want het onderwerp keert regelmatig terug. Toch is dit moment anders omdat twee partijen in de formatie expliciet dezelfde richting opschrijven. En dat vergroot de kans dat rekeningrijden opnieuw bovenaan de stapel belandt.
FAQ
Wat betekent rekeningrijden volgens D66 en CDA?
Zij willen een systeem waarin je per kilometer betaalt, met een extra toeslag als je in de spits rijdt. Dat sluit aan bij hun eerdere partijstandpunten en is opgenomen in een gezamenlijk startdocument.
Waarom is het huidige mrb-systeem volgens het kabinet niet houdbaar?
Er is nu een tijdelijke tariefkorting voor elektrische auto’s om hun hogere gewicht te compenseren, maar die constructie werd eerder dit jaar als complex en niet duurzaam bestempeld. Dat zet druk op het bestaande stelsel.
Is kilometerheffing niet eerder geschrapt?
Ja, een plan om vanaf een later jaar per kilometer te laten betalen is eerder van tafel geveegd. De nieuwe beweging komt voort uit het startdocument van D66 en CDA, dat opnieuw richting geeft aan het onderwerp.
Is er al besloten wanneer rekeningrijden ingaat?
Nee, er is nog geen kabinet en het startdocument geldt als beginpunt voor onderhandelingen met andere partijen. Zonder akkoord en wetgeving verandert er voorlopig niets.
Wat kan er anders worden ten opzichte van de mrb?
De basis verschuift van bezit naar gebruik: wie meer rijdt, betaalt meer, en rijden tijdens de spits kan extra kosten. De precieze invulling, tarieven en techniek zijn nog niet vastgesteld.
Bron: AutoWeek
