Zowat iedereen die dicht bij de grens woont, kent de verleiding: tanken in een buurland om brandstof goedkoper te verkrijgen dan in eigen land. Misschien verrassend, maar de schade die dit zogenoemde tanktoerisme aan de Nederlandse staatskas zou toebrengen, blijkt beperkt te zijn. Je zou verwachten dat minder tanken in eigen land een aardige hap neemt uit de belastingopbrengsten.
Echter, recente gegevens suggereren dat dit effect minder groot is dan gedacht. ABN AMRO onderzocht dit fenomeen en ontdekte na een analyse van 70.000 anonieme pintransacties dat het weglekeffect beperkt blijft.
Nog concretere cijfers zijn niet direct beschikbaar, maar het onderzoek biedt wel interessante inzichten. Natuurlijk zijn er ook nog betalingen met contant geld die niet in deze analyse zijn opgenomen, maar het aandeel daarvan is klein volgens het bankonderzoek.
Toch is het niet alleen de overheid die iets merkt wanneer inwoners hun benzinedop over de grens opendraaien. Lokale tankstations in de buurt van de grens hebben het gevoel dat hun winst in rook opgaat. Ze ervaren al jaren tegenwind omdat consumenten voor goedkopere alternatieven elders kiezen.
Deze problemen motiveren de sector om vaker prijsgelijkheid te eisen met omringende landen, zodat de concurrentie eerlijker verloopt. Prijzenoorlogen zijn vaak problematisch voor tankstations die midden in de strijd zitten, vooral omdat de meeste inkomsten daar vandaan komen.
Daarbij is er wel goed nieuws voor de Nederlandse pomphouders: met Duitsland zijn de verschillen in tarief enigszins afgenomen, deels doordat de Duitse brandstofbelastingen zijn verhoogd. Toch blijft de roep om nog meer prijsgelijkheid in de markt bestaan bij hen die dagelijks de gevolgen voelen van een auto die voor de grens stopt.
Een aanpassing in de Nederlandse belastingen op brandstoffen lijkt voorlopig niet aan de horizon te zijn. Maar waar leidt dit uiteindelijk toe? Moeten wij ons aanpassen, of zijn aanpassingen op nationaal en internationaal niveau wenselijk?
Ondertussen is het voor de consument mooi als de prijzen dalen, al zijn die voordelen soms slechts kortstondig. Met het tanktoeristische uitstapje blijft het evenwel geld dat elders besteed wordt in plaats van thuis. Uiteindelijk hangt veel af van de prijsschommelingen in beide landen, die regelmatig op gespannen voet staan.
Waarom tanken over de grens kosteneffectief kan zijn
Wie een halve tank bespaart, vult zijn portemonnee net iets meer. Onder de Nederlanders die niet ver van de grens wonen, is het niet ongebruikelijk om in België of Duitsland de brandstoftank vol te gooien.
Het is een actie die velen ondernemen wanneer de prijsverschillen merkbaar zijn. België bijvoorbeeld heeft de reputatie gunstiger tarieven te bieden voor benzine. Voor organisaties zoals pomphouders blijft dit een bron van frustratie, omdat consumenten dus hun benzine-inkopen elders doen.
Natuurlijk heeft dit direct invloed op het lokaal ondernemerschap en de vraag in Nederland. Het begrip tanktoerisme suggereert dat mensen vanuit een land op pad gaan om elders brandstof te halen. En eerlijk is eerlijk, het kan zeker wat opleveren.
Consumentenvoordelen en lokale nadelen
Vanuit consumentenoogpunt kan grensoverschrijdend tanken aanzienlijke voordelen hebben. Tanken in het buitenland kan een flinke besparing op de brandstofrekening opleveren, vooral als de prijsverschillen substantieel zijn.
Pomphouders in de omgeving van de grens hebben echter een andere ervaring. Ze klagen vaak over verlies aan klanten en inkomsten doordat hun vroegere vaste klanten naar nabijgelegen buitenlandse tankstations trekken.
Dit is vooral een punt van zorg in gebieden met beperkte inkomstenmogelijkheden, waar tankstationeigenaren afhankelijk zijn van lokale consumenten. De variabiliteit in brandstofprijzen blijft invloedrijk, vooral in regio’s waar de concurrentie groter is.
Economische effecten op lange termijn
De wijdverbreide praktijk om in andere landen te tanken, heeft echter ook bredere economische gevolgen. De roep om prijsgelijkheid komt voort uit de behoefte om eerlijke concurrentie te creëren.
Soms leiden deze verschillen tot spanningen, zowel binnen een land als tussen landen die direct met elkaar concurreren om marktsegmenten.
Maar stel dat de Nederlandse overheid besluit de benzineprijzen te verlagen, dan kunnen de tankstations aan de andere kant van de grens weer hetzelfde probleem ondervinden. De brandstofmarkt is dus een hoog complexe en delicate balans die constant in beweging is.
Grotere prijsschommelingen in landen van interesse zouden kunnen resulteren in minder consumenten die de grens oversteken om benzine in te slaan, waardoor de lasten gelijkmatiger worden verdeeld onder de beschikbare pompen.
Regionale ontwikkeling en fiscale aanpassingen
Langdurige ontwikkelingen op brandstofgebied kunnen leiden tot veranderingen in het beleid om prijsverschillen te verkleinen.
Landen zoals Duitsland hebben bijvoorbeeld nieuwere brandstofheffingen ingevoerd, wat resulteert in extra kansen voor pomphouders aan de andere kant om marktvoordeel te behalen.
Dit vraagt echter om effectieve samenwerking op internationaal vlak, waarbij de belastingvoordelen veelal worden herzien op basis van de dynamische economie. Voor een solide, duurzamere markt hebben landen wellicht harmonisatie nodig die de sector sneller stabiliseert.
Evenzo stimuleert de markt terugkerende aanpassingen, wat invloed heeft op de lange termijn.
FAQ
Wat betekent tanktoerisme voor de Nederlandse economische situatie?
De economische situatie ondervindt een beperkte impact van tanktoerisme, maar pomphouders in de grensregio’s voelen een aanzienlijk effect omdat consumenten vaak kiezen voor goedkopere opties in naburige landen.
Waarom kiezen mensen ervoor om over de grens te tanken?
Mensen zoeken regelmatig goedkopere brandstofprijzen in België of Duitsland, wat hun brandstofkosten verlaagt, ondanks de reisafstand.
Zijn er voordelen voor de consument bij het tanken in het buitenland?
Ja, consumenten kunnen merkbare besparingen ervaren door over de grens goedkopere benzine te kopen.
Welke rol spelen prijsschommelingen in landen voor tanktoerisme?
De schommelingen in brandstofprijzen beïnvloeden de stroom van consumenten naar buitenlandse tankstations, omdat mensen geneigd zijn naar landen te gaan met voordeligere tarieven.
Hoe beïnvloeden hogere brandstofheffingen in Duitsland de situatie?
Hogere brandstofbelastingen in Duitsland hebben bijgedragen aan een nadelige positie van Duitse tankstations, waardoor de verschillen met Nederlandse pompen afnemen.
Bron: Het Financieele Dagblad
